به گزارش خبررسا، محمود خاقانی در گفت و گویی افزود: معاملات آتی (پیش خرید و پیش فروش) نفت خام وست تگزاس اینترمدیت WTI(West Texas Intermediate) روز جمعه سوم مرداد ۱۴۰۴ با ۱.۳ درصد کاهش به ۶۵.۲ دلار در هر بشکه رسید و پایین‌ترین قیمت خود از ۱۱ خردادماه ۱۴۰۴ (۳۰ ژوئن ۲۰۲۵) را ثبت کرد، زیرا نگرانی‌ها در مورد تضعیف نشانه های رشد اقتصادی درآمریکا و چین، قیمت‌ها را تحت فشار قرار داد.
وی یادآور شد: در طول هفته گذشته (دوشنبه تا جمعه سوم مرداد)، نفت WTI حدود ۳ درصد کاهش یافت که ناشی از نشانه‌هایی از افزایش میزان عرضه جهانی نفت خام و کاهش سرمایه‌گذاری های تجاری بود. با این حال، خوش‌بینی در مورد توافق‌نامه‌های تجاری بالقوه آمریکا با اتحادیه اروپا، ژاپن و دیگران به محدود کردن ضررها کمک کرد، زیرا چنین توافق‌نامه‌هایی در نهایت می‌توانند میزان تقاضا برای مصرف نفت خام را افزایش دهند.
خاقانی اظهار داشت: در همین حال براساس گزارش های منتشره، دولت دونالد ترامپ در حال آماده شدن برای اجازه دادن به شرکت شورون و سایر شرکت‌ها برای از سرگیری فعالیت‌های محدود در صنعت نفت و گاز ونزوئلا است که می‌تواند صادرات نفت خام ونزوئلا را بیش از ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش و محدودیت عرضه برای نوع نفت خام سنگین‌تر را کاهش دهد.
این کارشناس بین المللی انرژی اضافه کرد: اکنون انتظار می‌رود اوپک پلاس در جلسه روز دوشنبه ۶ مردادماه ۱۴۰۴ میزان تولید نفت خام را افزایش دهد، تا بتواند سهم بازار را دوباره بدست بیاورد. در همین حال در آمریکا، تعداد دکل‌های نفت و گاز همچنان رو به کاهش است و برای دوازدهمین بار در ۱۳ هفته کاهش یافته است که نشان دهنده کاهش احتمالی میزان تولید داخلی این کشور در آینده است.
عوامل موثر در بازار نفت
این کارشناس ارشد انرژی خاطرنشان ساخت: بازار بین المللی انرژی (نفت خام و گاز طبیعی مایع) بیش از هرزمان در این دوران نگران تنش ها در مناطق حساس از نظر جغرافیای سیاسی (ژئوپلیتیکی) نظیر خلیج فارس و تنگه باب المندب و… قرار دارد. علاوه برآن تصمیم برخی از کشورها برای حمایت از اتومبیل‌های برقی، چالش‌های تازه‌ای را مرتبط با عوامل موثر در بازار، نظیر میزان عرضه و تقاضا برای انرژی های فسیلی مطرح کرده است؛ برخی معتقد هستند که افزایش استفاده از اتومبیل های برقی ممکن است موجب کاهش تقاضا برای انرژی های فسیلی نشود، زیرا هنوز نیروگاه های برق به انرژی های فسیلی نظیر ذغال سنگ، نفت و گاز طبیعی نیاز دارند.
خاقانی ادامه داد: صنعت پتروشیمی به محرک اصلی برای مصرف انرژی‌های فسیلی تبدیل می شود. نگرانی‌ها در مورد رشد اقتصادی جهانی و جنگ تعرفه های تجاری نیز بر قیمت ها و در نتیجه بر میزان عرضه و تقاضا تاثیر گذار می باشند.
میزان تقاضا در بازار سوخت های فسیلی به کدام سو می رود؟
این کارشناس بین المللی انرژی توضیح داد: برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که تا پایان دهه فعلی میلادی ممکن است جایگزینی قابل توجهی برای انرژی‌های فسیلی (نفت خام) موجب کاهش تقاضا برای مصرف انرژی‌های فسیلی بشود. در این میان کارشناسان اقتصادی و اقتصاد انرژی نگران هستند که رکود اقتصادی در کشورهای عمده مصرف‌کننده نفت خام در جهان، بتواند به طور بالقوه‌ای میزان تقاضا برای مصرف نفت خام را تقلیل دهد.
به گفته وی آنچه باعث بیشترین نگرانی‌ها در بازار انرژی‌های فسیلی می‌شود، عدم اطمینان به برنامه‌های اقتصادی دولت دوم دونالد ترامپ در آمریکا است.
خاقانی این موضوع را هم گفت که در کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت خام در خاورمیانه انتظار می‌رود که روی آوردن به مصرف گاز طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر برای تولید برق، موجب کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی (نفت خام و فرآورده‌های نفتی) شود.
افزایش میزان عرضه؟
این کارشناس بین المللی انرژی معتقد است که گروه مشترک اوپک پلاس (متشکل از کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک) میزان تولید نفت خام را افزایش داده‌اند و گفته می‌شود باز هم افزایش می دهند که منجر به عرضه نفت خام در بازار بیش از میزان تقاضا شود.
خاقانی اضافه کرد: بحران‌های منطقه‌ای نظیر جنگ ۱۲ روزه آمریکا (پیمان ناتو) و رژیم اسرائیل علیه ایران، تداوم اظهارنظرهای توام با تهدید دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی، تداوم نسل‌کشی فلسطینیان و اقدامات جنگی اسرائیل علیه کشورهای مختلف، می‌تواند موجب اختلال در میزان عرضه نفت خام در بازار و در نتیجه التهاب و نوسانات غیرقابل پیش‌بینی در بازارهای بین‌المللی بشود.
ظرفیت فرآورش؟
این کارشناس بین المللی انرژی اعلام کرد: پالایشگاه‌های نفت خام در بیشتر کشورها به دلیل تغییر مستمر میزان تقاضا برای مصرف با چالش‌های مختلفی دست به گریبان هستند؛ آنطور که گزارش‌های مختلف بیان می‌دارد در حال حاضر میزان ظرفیت فرآورش نفت خام در جهان به مراتب بیشتر از میزان تقاضا برای مصرف فرآورده‌های نفت خام است به همین دلیل این نگرانی وجود دارد که تعداد قابل توجهی از پالایشگاه‌ها ناگزیر به تعطیلی شوند.
پالایشگاه‌های در خلیج مکزیک
خاقانی افزود: در آمریکا پالایشگاه‌های ساحل خلیج مکزیک (ترامپ نام آن را به خلیج آمریکا تغییر داده است) در جستجوی منابع تامین نفت خام برای جبران ضرر و زیان بوده و خواهان خرید نفت خام ونزوئلا و مکزیک هستند. در همین حال نگرانی‌های مرتبط با آلودگی‌های محیط زیست، تغییرات آب و هوایی و مقررات زیست‌محیطی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری برای اکتشاف و تولید در صنعت نفت و گاز تأثیر می‌گذارند.
این کارشناس بین المللی انرژی در ادامه گفت: برخی از شرکت‌های نفتی شاکی هستند که افزایش دعاوی حقوقی علیه آن‌ها که ناشی از روندهای اجتماعی و استراتژی‌های حقوقی است، چالش‌های بیشتری را برای صنعت نفت و گاز به ویژه در آمریکا ایجاد می‌کند و به طور خلاصه باید گفت که بازار نفت در حال حاضر تغییرات قابل توجه را تجربه می‌کند.
اوپک چه می‌کند؟
این کارشناس بین المللی انرژی درپاسخ به اینکه جایگاه اوپک در بازار انرژی جهان چگونه خواهد بود، توضیح داد: اوپک معتقد است که میزان تقاضا در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ میلادی افزایش پیدا می‌کند اما، قبول دارد که آینده مصرف در چین تردیدهایی را موجب می‌شود؛ از این رو روز دوشنبه ششم مردادماه ۱۴۰۴ قرار است که کارشناسان در جلسه کمیته مشترک نظارت بر بازار موضوعات مختلف را بررسی کنند و احتمال می‌رود که میزان روند فعلی تولید نفت خام و عرضه به بازار را حفظ کنند.
وی یادآورشد: خبرگزاری رویترز به نقل از برخی منابع گزارش کرده است که افزایش تولید به میزان ۵۴۸ هزار بشکه در روز در ماه اوت ۲۰۲۵ ( مرداد – شهریور) – بخشی از کاهش داوطلبانه ۲.۲ میلیون بشکه در روز که قبلاً توسط هشت عضو اوپک پلاس اعلام شده بود – در دست بررسی توسط اوپک پلاس است، زیرا، اوپک خواهان بازیابی سهم خود از بازار است، در حالی که تقاضا برای مصرف در تابستان قیمت‌ها را افزایش می‌دهد.
خاقانی اظهار داشت: مطالب شنیده شده از منابع اوپک پلاس در ماه‌های اخیر نشان‌دهنده یک چرخش دقیق محاسبه شده است. اوپک پلاس که عربستان نقش مهمی در آن ایفا می‌کند، سال‌هاست در تلاش است که برای حمایت از قیمت‌ها در سطح قابل قبول برای تولیدکننده و صادرکننده نفت خام، میزان عرضه را مدیریت و محدود کند اما، دولت دوم دونالد ترامپ به دلیل نگرانی از افزایش بهای بنزین در آمریکا روی عربستان و متحدان عربستان در اوپک فشار گذاشته که باید میزان تولید و عرضه نفت خام به بازار را افزایش دهند. از این تصمیم دولت دونالد ترامپ، چین که خواهان بهای ارزان نفت خام برای رشد اقتصادی خود است، حمایت می‌کند.
این کارشناس بین المللی انرژی گفت: در هر حال به نظر می‌رسد توافق نانوشته و آشکار نشده بین چین و آمریکا، تا کنون علی‌رغم بحران‌های مختلف در منطقه خاورمیانه و تداوم جنگ اوکراین، برای حفظ بهای نفت خام در بازارهای بین‌المللی در محدوده مشخص و قابل قبول برای اقتصاد چین و آمریکا موفق بوده است.
وی با بیان اینکه قیمت نفت برنت روز جمعه سوم مرداد ۱۴۰۴ حدود ۶۹ دلار بود، ادامه داد: این رقم نشان می‌دهد که هنوز اعضای اوپک پلاس به اهدافی که برای افزایش تولید خود مد نظر داشتند، نرسیده‌اند. بنابراین، روز دوشنبه ۶ مردادماه ۱۴۰۴ اوپک پلاس ممکن است هیچ تغییری را توصیه نکند.
چگونه دونالد ترامپ پروژه‌های خورشیدی و بادی را متوقف می‌کند
خاقانی در توضیح رفتار ترامپ در بازار جهانی و بازار نفت، توضیح داد: قانون بودجه آمریکا تحت عنوان یک لایحه بزرگ زیبا و دستورات اجرایی (حکومتی) جدید ترامپ، مشوق‌های مالی را از انرژی بادی و خورشیدی سلب می‌کند و در عین حال زغال سنگ، گاز طبیعی و انرژی هسته‌ای را تقویت می‌کند.
این کارشناس بین المللی انرژی اضافه کرد: مجوزهای دولت فدرال آمریکا تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ برای انرژی‌های تجدیدپذیر اکنون در معرض بررسی سیاسی گسترده‌تری قرار دارند و باعث ایجاد تاخیر و عدم اطمینان‌های عمده برای سرمایه‌گذاری و توسعه‌دهندگان صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود.
وی تاکید کرد: منتقدان از برنامه‌های دولت دوم دونالد ترامپ، می‌گویند که افزایش استفاده از هوش مصنوعی نیاز به تولید انرژی برق بیشتری دارد و تقاضا برای مصرف برق در آمریکا رو به افزایش است؛ اما، ترامپ بدون توجه به انتقادهای به عمل آمده، در ماه ژوئیه ۲۰۲۵ برنامه‌هایی را برای سخت‌تر کردن صدور مجوزهای دولت آمریکا به منظور محدود کردن توسعه انرژی خورشیدی و بادی اعلام کرد. زیرا، دولت آمریکا به دنبال گسترش صنعت سوخت فسیلی و انرژی هسته‌ای و در عین حال توقف پیشرفت انرژی‌های تجدیدپذیر است.
خاقانی اذعان داشت: این اقدامات می‌تواند منجر به توقف سرمایه‌گذاری شرکت‌های انرژی در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر به دلیل چشم‌انداز نامشخص این صنعت شود، زیرا توسعه‌دهندگان با بوروکراسی بیشتر و مشوق‌های مالی کمتری در ایجاد پروژه‌های جدید خورشیدی و بادی مواجه هستند.
این کارشناس بین المللی انرژی این موضوع را نیز تشریح کرد که در واقع ممکن است توسعه پروژه‌های خورشیدی و بادی که نیاز به مجوز دولت فدرال دارند، حتی دشوارتر شود، زیرا دولت ترامپ، داگ بورگوم، وزیر کشور را مسئول تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام پروژه‌ها می‌توانند در زمین‌های متعلق به دولت فدرال آمریکا اجرا شوند، قرار داده است.
وی اعلام کرد: بر اساس یک یادداشت داخلی، بورگوم وزیر کشور دولت ترامپ اکنون «بررسی نهایی» اجاره‌بها، حق عبور، برنامه‌های ساخت و ساز و سایر جنبه‌های فرآیند مجوز دولت فدرال آمریکا – وزارت کشور – برای پروژه‌های بادی و خورشیدی را بر عهده دارد. وزارت کشور آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که پس از سال‌ها برنامه‌های دولت بایدن برای تولید و مصرف انرژی در آمریکا، «زمین بازی» را برای زغال سنگ و گاز طبیعی «برابر می‌کند». این اقدام در پی اقدامات اخیر دولت ترامپ برای تشویق توسعه‌های جدید منابع زغال‌سنگ و افزایش تولید به منظور کاهش هزینه‌های تولید انرژی در آمریکا صورت گرفته است.
خاقانی افزود: انتظار می‌رود اقدامات جدید دولت آمریکا، توسعه پروژه‌های انرژی خورشیدی و بادی را محدود کند. بنابراین، سرعت تولید برق پاک جدید را در زمانی که انتظار می‌رود تقاضای برق در آمریکا افزایش یابد، کاهش دهد. از آنجایی که شرکت‌های فناوری سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در راه‌اندازی مراکز داده برای پشتیبانی از فناوری‌های پیچیده‌ای مانند هوش مصنوعی انجام می‌دهند، کارشناسان نگرانند که آمریکا قادر به پاسخگویی به تقاضای رو به رشد برق نباشد.
ترامپ در پی تسلط بر نفت منطقه منا
وی گفت: ترامپ مرتباً مورد انتقاد قرار گرفته است و کارشناسان می‌گویند محدودیت‌های او در توسعه پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر با ادعاهای او مبنی بر اینکه آمریکا برای تامین تقاضای رو به رشد برق با یک وضعیت اضطراری انرژی روبرو است، در تضاد است. اما، برخی کارشناسان نیز می‌گویند به همین دلیل، دولت ترامپ تلاش می‌کند بر منابع نفت و گاز خاورمیانه، سواحل نوار غزه، لبنان، سوریه و شمال آفریقا (منطقه منا) تسلط کامل داشته باشد.
این کارشناس بین المللی انرژی تصریح کرد: در ماه‌های اخیر، به نظر می‌رسد که ترامپ جنگی را علیه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در آمریکا به راه انداخته، در حالی که بر لزوم تولید بیشتر برق برای برآوردن تقاضای رو به افزایش در آمریکا تاکید کرده است. به همین دلیل ترامپ از طریق چندین فرمان اجرایی، سوخت‌های فسیلی را ترجیح داده و قصد دارد از انرژی‌های تجدیدپذیر به نفت، گاز، زغال سنگ و انرژی هسته‌ای روی آورد. برای تامین امنیت انرژی آمریکا هم مصمم است که منابع انرژی در کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت خام و گاز طبیعی را تحت تسلط آمریکا درآورد.
