در اسفند ۹۸، که اولین پیک شیوع کروناویروس در ایران و جهان بود، شرکت‌های دارویی و دانشگاه‌های داخلی و خارجی پیش‌بینی کردند که تا ۲ الی ۴ ماه آینده واکسن کرونا کشف می‌شود؛ اما ساختار پیچیده مولکولی و RNA (کدهای ژنتیکی در ویروس‌ها) ناشناخته ویروس کرونا، کار را سخت‌تر کرد. حالا حدود ۵ ماه از اولین پیک شیوع این بیماری می‌گذرد و ما هنوز منتظر خبرهای خوش هستیم. خبر ساخته شدن واکسن کرونا برای همه‌ی جوامع، خبری فرح‌بخش است. جدا از مدت زمانی که تولید انبوه و رسیدن این واکسن به دست مردم صرف می‌شود، هر چه زودتر واکسن کشف شود شاهد صدمات همه جانبه کمتری از سوی این ویروس هستیم. در ادامه شما را با آخرین اخبار امیدبخش واکسن کروناویروس که در تاریخ ۵ جولای (۱۵ تیر ماه ۱۳۹۹) سایت واشنگتن پست منتشر شده است، همراهی می‌کند.
آخرین اخبار واکسن؛ آیا نتایج قابل اعتماد هستند؟
در رقابت جهانی برای کشف واکسن کرونا ویروس، پژوهشگران کشورهای انگلیس، آلمان، چین و ایالات متحده تمام تلاش خود را برای کشف واکسن کرونا در روشی جدید به کار گرفته‌اند.
خبر خوش ساخت واکسن کرونا از این قضیه سر چشمه می‌گیرد که پژوهشگران با تکنولوژی جدید ساخت واکسن، توانستند با توسعه‌ی RNA (گروه پروتئینی حمل کننده کدهای ژنتیکی در ویروس) سیستم ایمنی ویروس را از کار بیندازند. این مرحله‌ای از ساخت واکسن کوید۱۹ است که تا به حال اتفاق نیفتاده بود.
پژوهش روی RNA در زمینه رقابت برای ساخت واکسن کروناویروس،موفق‌تر از دیگر پژوهش‌ها عمل کرده است. گمانه‌زنی‌ها درباره تولید و توزیع این واکسن، ۱۰ها میلیون دوز دارو تا آخر سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی می‌کنند.
موضوع جذاب برای ما این است که واکسن ویروس کرونا ساخته شود و به حالت عادی زندگی برگردیم. در واقع استفاده از واکسن در مقایسه با راه‌های دیگر مقابله با ویروس، آسان‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر است؛ حتی تیمی برای توزیع و تولید این محصول در کشورها در نظر گرفته شده که این واکسن را با قیمتی کمتر از ۵ دلار به دست مردم برسانند.
چیزی که خیال ما را درباره‌ی این کشف جدید راحت نمی‌کند، نداشتن نتایج حقیقی در سطح جهانی است. ممکن است این واکسن در فضای آزمایشگاهی خوب عمل کند؛ ولی در فضای واقعی و در سطح جهانی، اثرات منفی زیادی نیز داشته باشد که به جای اتفاق خوب می‌تواند یک فاجعه را رقم بزند.
در حال حاضر ۱۷ تیم به طور جدی برای ساخت این واکسن تلاش می‌کنند که ۵ تا از آنها پژوهش‌های خود را روی RNA متمرکز کردند.
خطر بزرگ و جایزه بزرگ
راه‌های سنتی ساخت واکسن که از جمله غیر فعال کردن، کشتن و تکه کردن ویروس بود، پژوهشگران را به نتیجه نرساندند. این شیوه‌ها برای ساخت واکسن‌های آنفولانزای فصلی و دیگر واکسن ساخته شده تاکنون به کار گرفته شده و نتایج دلخواهی هم داشتند؛ ولی این راه‌ها برای کرونا ویروس جواب ندادند و دانشمندان مجبور به کشف شیوه جدید برای ساخت واکسن این بیماری شدند.
آندرو وارد، زیست‌شناس مولکولی در موسسه پژوهشگران اسکیریپت در سان دیاگو، می‌گوید: «تجربه ساخت واکسن کوید ۱۹، بزرگ‌ترین تجربه در علم واکسن‌سازی است. واکسن کرونا، در تمام تکنولوژی‌های روز دنیا تست شد و دیدن نتایج و تجربیات، تحولی عظیم در علم واکسینولوژی به شما رمی‌رود».
ساخت واکسن بر پایه RNA در آزمایشگاه سلطنتی لندن آغاز شد و اولین خبر را تیم سلطنتی شات‌تُک و هم گروههایش منتشر کردند. در آن روز اغلب مقام‌های رسمی انگلیس به شات‌تُک زنگ زدند و روند کار را جویا شدند. در این بین مت هنکاک، وزیر بهداشت و سلامت انگلیس، برای حمایت از تیم داروسازی شات‌تُک، ۵۰ میلیون دلار به آنها تقبل کرد. این آزمایشگاه، جزو ۳ آزمایشگاه داروسازی برتر مدرن است که متشل از افراد آکادمی علوم نظامی ارتش آزادی‌بخش چین است.
واکسن ساخته شده بر پایه RNA، نتایج بهتری نسبت به همه‌ی تلاش‌ها تا به حال نشان داده است. این واکسن از فاز پژوهش، کشف و تست حیوانی گذر کرده و در نهایت به مرحله‌ی تست انسانی رسیده است. تاکنون موردی درباره عواقب منفی این واکسن گزارش نشده؛ ولی برای تولید و توزیع انبوه، نیاز است که مطمئن‌تر پیش برویم. پاسخ به سوالاتی از جمله چگونگی کارکرد این واکسن و مدت زمان اتمام آزمایشات هنوز از سوی شات‌تُک بی پاسخ هستند. ما باید از نداشتن عواقب منفی این دارو اطمینان حاصل کنیم. این مسئله به قدری اهمیت دارد که به الزام کاهش سرعت و افزایش دقت پژوهشگران می‌افزاید؛ زیرا که صحبت زندگی اکثر مردم جهان در میان است.
