روسای جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه در یک بیانیه مشترک بر تعهد قوی خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین به اهداف و اصول منشور ملل متحد تاکید کردند.
حسن روحانی ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در این بیانیه مشترک که امروز (چهارشنبه ۱۱ تیرماه) در نشست مجازی سران روند آستانه در ۱۴ بند تدوین شده است، با تاکید بر اینکه بر اینکه منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیلگری سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود، عزم خود را برای مقابله با دستور کارهای جدایی طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه ابراز نمودند.
متن بیانیه مشترک سران سه کشور ایران ، روسیه و ترکیه به این شرح است:
رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای حسن روحانی رئیس جمهور فدراسیون روسیه، جناب آقای ولادیمیر پوتین و رئیس جمهوری ترکیه جناب آقای رجب طیب اردوغان نشست مجازی سهجانبه سران را در تاریخ ۱۱ تیرماه ۱۳۹۹ برگزار نمودند.
رؤسای جمهور:
۱. در خصوص اوضاع کنونی در صحنه سوریه بحث نمودند و به بررسی تحولات پس از آخرین نشست خود در آنکارا در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۳۹۸ پرداخته و بار دیگر بر عزم خود برای تقویت هماهنگیهای سهجانبه بر اساس توافقات فی ما بین تصریح نمودند.
۲. بر تعهد قوی خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین به اهداف و اصول منشور ملل متحد تأکید و تصریح نمودند که این اصول باید مورد احترام همگان بوده و هیچ اقدامی، فارغ از عاملان آن، نباید این اصول را تضعیف نماید.
۳. در این راستا تمامی تلاشها برای ایجاد واقعیات جدید میدانی را به بهانه مبارزه با تروریسم، از جمله ابتکارات غیرمشروع خودمختاری را مردود دانسته، و عزم خود را برای مقابله با دستور کارهای جدایی طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه ابراز نمودند.
۴. شرایط شمال شرق سوریه را بررسی و تأکید کردند که دستیابی به امنیت و ثبات در منطقه تنها در سایه حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی کشور ممکن است و به این منظور توافق نمودند تلاشهای خود را هماهنگ نمایند. رؤسای جمهور مخالفت خود را با تصرف و انتقال غیرقانونی درآمدهای نفتی که متعلق به جمهوری عربی سوریه است، ابراز کردند.
۵. بار دیگر بر عزم خود مبنی بر تداوم همکاری به منظور نابودی نهایی داعش، جبهه النصره و تمامی دیگر افراد، گروه‌ها، تشکلها و موجودیتهای وابسته به القاعده یا داعش و سایر گروههای تروریستی مشخص شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل تأکید کردند و بر طبق حقوق بینالملل بشردوستانه، خواستار محافظت از غیرنظامیان و زیرساختهای غیرنظامی شدند.
۶. اوضاع منطقه کاهش تنش ادلب را به تفصیل مورد بررسی قرار دادند و بر لزوم تأمین آرامش در این منطقه با اجرای کامل تمامی توافقات مرتبط تأکید کردند.
۷. نگرانی عمیق خود را نسبت به شرایط انسانی در سوریه و تأثیر همه‌گیری کووید-۱۹ ابراز نمودند و اذعان داشتند که این همه‌گیری می‌تواند نظام سلامت و شرایط اجتماعی-اقتصادی و انسانی سوریه را با چالش جدی مواجه سازد. رؤسای جمهور کلیه تحریمهای یکجانبه مغایر با حقوق بینالملل، حقوق بینالملل بشردوستانه و منشور ملل متحد را بویژه در شرایط همه‌گیری کووید-۱۹ مردود دانستند. در این راستا، بر ضرورت حیاتی فراهم نمودن دسترسی بشردوستانه سریع، امن و بلامانع در سراسر سوریه برای تسکین آلام مردم سوریه تأکید کردند و از جامعه بینالملل بویژه سازمان ملل و نهادهای بشردوستانه آن خواستند به دور از تبعیض، سیاسیکاری و پیششرط، کمکهای خود به تمام سوریها را افزایش دهند.
۸. بار دیگر بر این عقیده خود تصریح کردند که منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیلگری سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود. در این راستا، بر نقش مهم کمیته قانون اساسی در ژنو که تشکیل آن حاصل مشارکت مسلم ضامنین آستانه و اجرای تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوریه در سوچی است، تأکید کردند. رؤسای جمهور از توافق حاصله در خصوص برگزاری سومین نشست کمیته قانون اساسی در آگوست ۲۰۲۰ استقبال و بر آمادگی خود مبنی بر حمایت از کار کمیته از طریق تعامل مستمر با اعضای آن و فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه، گیر اُ. پدرسون به عنوان تسهیل‌گر برای اطمینان از عملکرد پایدار و مؤثر کار کمیته مجدداً تأکید نمودند.
۹. بر عزم خود مبنی بر تداوم عملیات آزادسازی متقابل بازداشتشدگان/ربودهشدگان در چارچوب کارگروه ذیربط در روند آستانه تصریح کردند. رؤوسای جمهور تأکید نمودند که این کارگروه سازوکار منحصربفردی است که در اعتمادسازی بین طرفهای سوری، مؤثر بوده و وجود آن ضروری است و نیز توافق نمودند اقداماتی برای تداوم فعالیت آن اتخاذ کنند.
۱۰. ضمن تصریح بر برخورداری پناهجویان و مهاجران اجباری داخلی از حق بازگشت و حق حمایت، بر لزوم تسهیل بازگشت داوطلبانه و ایمن آنان به اقامتگاههای اصلی خود در سوریه تأکید کردند. در این راستا، از جامعه بینالملل خواستند به منظور استقرار مجدد و بازگشت آنان به زندگی عادی، کمکهای مناسب ارائه دهند و مسئولیت بیشتری در راستای مشارکت در تقویت کمکرسانی به سوریه از جمله در طرحهای بهبود سریع شامل زیرساختهای اساسی – تأسیسات تأمین آب و برق، مدارس و بیمارستانها و مینزدایی انساندوستانه –عهده‌دار شوند.
۱۱. بر لزوم احترام به تصمیمات حقوقی شناخته شده بینالمللی از جمله مفاد قطعنامه‌های ذیربط سازمان ملل در رد اشغال جولان سوریه بویژه قطعنامه ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل تأکید و تصمیم دولت آمریکا در خصوص جولان اشغالی سوریه را که نقض فاحش حقوق بینالملل محسوب شده و صلح و امنیت منطقه‌ای را به خطر می اندازد محکوم کردند. رؤسای جمهور حملات نظامی رژیم صهیونیستی را در سوریه بی‌ثبات کننده و ناقض حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور و تشدید کننده تنش در منطقه تلقی کردند.
۱۲. علاوه بر موضوع سوریه، بر قصد خود مبنی بر تقویت هماهنگیهای سهجانبه در عرصههای مختلف به منظور افزایش همکاریهای مشترک اقتصادی تأکید کردند.
۱۳. توافق نمودند نمایندگان خود را مکلف نمایند تا جلسه آتی نشست بینالمللی سوریه در چارچوب روند آستانه را در اولین فرصت ممکن برگزار کنند.
۱۴. توافق کردند جلسه آتی نشست سهجانبه سران را به دعوت رئیس جمهوری اسلامی ایران جناب آقای حسن روحانی ممکن در جمهوری اسلامی ایران برگزار نمایند.
