به گزارش خبررسا به نقل از ایرنا رصد فضای رسانه ای و بررسی خروجی محافل هر یک از اردوگاه های سیاسی نشان می دهد که در جبهه اصلاح طلبان شاهد نوعی شیفت راهبردی از ائتلاف‌محوری به طرف حضور مستقل و تاکید بر نقش نهادهای نظارتی در فراهم کردن شرایط برابر و سالم برای برگزاری انتخابات پرشور هستیم.
در مقابل اصولگرایان به رغم داشتن دغدغه هایی در خصوص بخش های انشقاق یافته خود(مانند پایداری ها و نواصولگرایان)، اما به نظر می رسد همچنان راه پیروزی در آوردگاه انتخابات را تضعیف رقیب می دانند.
اردوگاه اصلاح طلبان
دغدغه ها، برنامه ها و راهبردهای انتخاباتی اصلاح طلبان از زبان چهره های منتسب به این جریان:
اسماعیل‌گرامی مقدم سخنگوی حزب اعتماد ملی و عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در گفت وگو با روزنامه آرمان ملی تصریح کرد: اینکه ما اصلاح‌طلبان در اندیشه حضور در حاکمیت باشیم تا مردم به ما رجوع کنند بحث دوم ماست و در اولویت‌های بعدی قرار دارد. آنچه که اصلاح‌طلبان در درجه اول به‌دنبال آن هستند ایجاد فضای آزاد، عادلانه و رقابتی در انتخابات است که این جزء آرمان‌های اصلاح‌طلبی محسوب می‌شود. تحقق این امر به منزله دسترسی اصلاح‌طلبان به آرمان‌های اصیل خودشان است و حتی به قیمت عدم حضور اصلاح‌طلبان در قدرت حضور و عدم رجوع مردم به آنها می‌ارزد. اصلاح‌طلبان در شرایطی که تمام نیروهای اصلاح‌طلب تایید صلاحیت شوند پیش‌بینی می‌شود که موفقیت سال ۹۴ را تکرار کنند و برنده انتخابات مجلس شوند. از طرف دیگر آنچه موجب رقم خوردن پیروزی اصلاح‌طلبان خواهد شد این است که ما در جریان مقابل شاهد فقدان راهبردهای جذاب هستیم. لذا اگر انتخابات آزاد، سالم و رقابتی باشد آنگاه مردم دست به انتخاب میان دو برنامه و اندیشه خواهند زد. اندیشه‌های دلواپسان نیز تاکنون نتوانسته مردم را قانع کند. به‌نظر می‌رسد که اگر انتخابات به سمت و سویی پیش برود که اصلاح‌طلبان همگی تایید شود مجددا مردم به اصلاح‌طلبان رای می‌دهند…تجربه نیز نشان داده که هر زمان انتخابات تا حدی آزاد بوده مردم جریان مقابل را انتخاب نکرده‌اند.
ابراهیم اصغرزاده، عضو شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان به تارنمای خبرآنلاین می گوید: در مورد لیست سال ۹۸ باید بگویم استراتژی مسلط بر جبهه اصلاحات این است که جریان اصلاحات کاندیداهایی را معرفی کنند که اصلاح طلب باشند، بنابراین آن راهبرد ائتلاف طرفداران زیادی در جبهه ی اصلاحات ندارد؛ در حقیقت در این دوره قرار نیست ما بین بد وبدتر دست به انتخاب بزنیم.
اکثر نیروهای اصلاح طلب معتقد هستند که انتظار مردم این است که اصلاح طلبان، اصلاح طلب بمانند و به اصول و منشور خودشان وفادار باشند و به مردم بگویند چه چیزی را می خواهند اصلاح بکنند. اینکه ما مداوم از مردم رای بگیریم و ریش گرو بگذاریم و بگوییم حالا شما بیایید و به کاندیداهایی که گاهی ناشناس هستند رای بدهید و بعد وقتی آنها به مجلس می روند نتوانند کاری را انجام بدهند، مردم نه تنها به جریان اصلاح طلبی بلکه به مجلس و انتخابات نیز بی اعتماد می شوند.
اصغرزاده معتقد است: اصلاح طلبی نتیجه و سرنوشت بی تردید آینده کشور است؛ اگر از آینده به گذشته نگاه کنیم خیلی ها بخاطر سهل انگاری در مقابل اصلاح جامعه، حکومت و ساختارها نه الزاما تغییر قانون اساسی متهم خواهند شد. قانون اساسی ظرفیت های بسیار زیادی دارد ولی نادیده گرفته شده است، بنابراین بازگشت به یک قانون اساسی و یک مجلس در تراز آن قانون اساسی به نظر من هنوز می تواند جامعه را امیدوار کند.
دبیر کل انجمن اسلامی مهندسان ایران همچنین در گفت وگو با ایسنا، درباره احتمال موفقیت اصلاح طلبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: انتخابات بر جدی بودن رقابت متکی است و اگر مردم این رقابت را حس نکنند اعتمادشان به صندوق رای کم می‌شود.
احمد خرم وزیر راه دولت اصلاحات هم در گفت وگو با خبرآنلاین، رهیافت سیاسی اصلاحات را عدم تکرار ائتلاف و حرکت به‌سوی بازسازی هویت اصلاح‌طلبی و ظهور و بروز آن در لیست انتخاباتی این جریان برای انتخابات مجلس می‌داند.
خرم بحث سرلیستی جریان اصلاح‌طلب در مجلس را هم وابسته به روزهای پس از اعلام تایید صلاحیت‌ها می‌داند و از احتمال جایگزینی فرد دیگری با محمدرضا عارف می‌گوید.
تحلیل رسانه ها:
روزنامه اعتماد در این باره نوشت: هر چند همچنان مساله اصلی اصلاح‌طلبان، مساله شورای نگهبان و دغدغه ردصلاحیت کاندیداهای متبوع این جناح سیاسی است، اما بحث سرلیستی و افرادی که در فهرست انتخاباتی اصلاح‌طلبان قرار خواهند گرفت نیز می‌تواند محلی برای گفت‌وگوهای فعالان این جناح در فضای رسانه‌ای باشد؛ چنانکه بارها در اخبار روزهای این هفته می‌خوانیم که سرلیست شدن یا نشدن محمدرضا عارف در انتخابات پیش‌رو مرکز اخبار قرار گرفته است.
روزنامه آرمان ملی هم در تحلیلی می نویسد: از سویی اصلاح‌طلبان با مشکل احتمال عدم مشارکت مردم در انتخابات مواجهند و از سوی دیگر مشکل بزرگتری چون رد صلاحیت‌ها را پیش رو دارند. برخی معتقدند که اصلاح‌طلبان باید ابتدا به اقناع افکار عمومی بپردازند و مردم را برای حضور در انتخابات ترغیب کنند؛ چراکه اگر شورای نگهبان همه ژنرال‌های اصلاح‌طلب را تایید صلاحیت کند، اما مردم رای ندهند شکست تلخی رقم خواهد خورد، اما دسته‌ای دیگر بر این عقیده‌اند که با انتخاباتی شدن شرایط جامعه مردم به‌دلیل گرایشات اصلاح‌طلبانه خود به خود به سمت اصلاح‌طلبان خواهند آمد و این جریان باید فکری برای تایید صلاحیت چهره‌های انتخاباتی خود کند. به هر صورت آنچه مسجل است انتخابات نزدیک است و اصلاح‌طلبان برای اینکه بتوانند موفقیت‌های سال ۹۴ را اصلاح‌طلبانه‌تر تکرار کنند باید برنامه‌ای مدون برای این انتخابات داشته باشند و مضاف بر تهران از شهرستان‌ها غافل نشوند.
تارنمای خبرآنلاین در تحلیلی چهار چالش پیش روی اصلاح‌طلبان تا انتخابات ۹۸ را چنین برمی شمارد: مشارکت مشروط یا بی قید و شرط در انتخابات؛ اما و اگرها بر سر شورای عالی سیاستگذاری؛ لیست ائتلافی یا اصلاح طلبانه و سرلیست اصلاح طلبان.
انتخابات و پول‌های کثیف
اسماعیل گرامی‌مقدم سخنگوی حزب اعتماد ملی و عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: هر چه از انتخابات حزبی فاصله بگیریم و به نامزدگرایی نزدیک شویم و در واقع فردگرایی در انتخابات پررنگ‌تر شود شاهد فسادهای مالی و استفاده از پول کثیف برای ورود به مجلس هستیم. از همین روی تغییر نظام انتخاباتی در راستای برگزاری انتخابات حزبی می‌تواند از ورود پول‌های کثیف به انتخابات را کاهش دهد. البته ضعف نظام انتخاباتی ابعاد مختلفی دارد و یکی از آنها ورود پول‌های کثیف به این فرآیند به‌دلیل نبود یک نظام انتخاباتی حزبی است اما کنار آن ضعف قانونی و ضعف نظام مالی نیز وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود. ریشه این ضعف هم در نظام بانکداری ما است. برای نمونه هنوز دو مورد از لوایح چهارگانه که می‌تواند به شفافیت بیشتر مالی بینجامد، به دلایل سیاسی در مجمع تشخیص مصلحت نظام معطل باقی مانده است.
به اعتقاد نگارنده به جز نظام انتخاباتی و نظام بانکی مساله نظارت استصوابی نیز به ورود پول‌های کثیف در انتخابات تاثیرگذار است. نظارت استصوابی باعث جلوگیری از ورود نخبگان به پارلمان می‌شود.
به گزارش روزنامه اعتماد، همچنین مرتضی مبلغ، معاون سیاسی وزارت کشور دولت اصلاحات با تاکید بر این که نقش رانت‌های سیاسی و متعاقبا تخریب یک جناح و تمجید از جناح رقیب کمتر از نقش پول‌های کثیف نیست، به ارائه راه حل هایی برای جلوگیری از ورود پول های کثیف به جریان انتخابات پرداخته و می گوید: شفافیت در همه حوزه‌ها و همه لایه‌ها، به‌خصوص شفافیت‌های اقتصادی اکسیر رفع تمامی این مشکلات است. لازمه تحقق این شفافیت نیز ابزارها و فناوری‌های خاصی است که در دست هستند و شاید آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، عزم جدی برای مقابله با این اوضاع است. درواقع راه‌حل مشخص است. راه‌حل شفافیت است. باید تراکنش‌های مالی شفاف باشد. همین بحث قوانین مربوط به پولشویی و لوایح چهارگانه نیز حائز اهمیت است. نکته دیگر این است که انتخابات باید حزبی باشد که متاسفانه چنین نیست. ما برخلاف شعارهایی که سر می‌دهیم، شاهد چنین رویه‌ای نیستیم. به هر حال رسیدگی به تخلفات احتمالی یک نهاد سیاسی به‌مراتب آسان‌تر از رسیدگی به تخلفات افراد است. طبیعی است که اگر احزاب فعال شوند و به انتخابات حزبی به معنای دقیق آن نزدیک شویم، این مشکلات نیز به حداقل رسیده و امیدواریم شاهد تاثیرگذاری این پول‌ها در انتخابات نباشیم.
وضعیت در جبهه مقابل
سخنگوی حزب اعتماد ملی به روزنامه آرمان ملی می گوید: اصولگرایان به‌خصوص طیف تندرو و دلواپس این جریان به‌دنبال کاهش مشارکت هستند که بارها نیز این مساله را مطرح کردند و ابایی نیز از آن ندارند چرا که تجربه نشان داده هرگاه مشارکت بالای ۶۰، ۷۰درصد داشتیم آنها برنده انتخابات نبودند چون شعارها و راهبردهایشان برای مردم جذاب نیست.
به نوشته روزنامه اعتماد، اصولگرایان ۶ سال است که حبیب‌الله عسگراولادی را که شیخوخیت او در این جریان سیاسی تکرار نشدنی بود، در میان خود ندارند. اگرچه اصولگرایان در دهه جدید به این نتیجه رسیده‌اند که دوره این حرف و حدیث‌ها به سر آمده و می‌خواهند همه‌چیز را با تکیه بر «شورا» حل و فصل کنند اما در عمل آنچه به نمایش گذاشته‌اند این بوده که بدون حضور چهره‌های کاریزماتیک همواره گروهی از نسل جدید که فاصله قابل توجهی با اصولگرایان سنتی دارند، ساز مخالف کوک می‌کنند. چه آنکه شنیده‌ها نشان می‌دهد با وجود تشکیل و تاسیس شورایی برای وحدت در میان اصولگرایان همچنان پایداری‌ها تمایل دارند با فهرستی جداگانه در انتخابات شرکت کنند.
اردوگاه اصولگرایان
وضعیت اصولگرایان و آرایش سیاسی آنان برای انتخابات با توصیف چهره های این جریان:
ناصر سقای بی‌ریا سخنگوی جبهه پایداری انقلاب اسلامی در گفت وگو با خبرگزاری تسنیم در پاسخ به پرسشی درباره نحوه تعامل جبهه پایداری با شورای ائتلاف جریان‌های انقلابی، تاکید کرد: دوستان ما در شورای ائتلاف جریان‌های انقلابی فعالیت خود را برای انتخابات دنبال می‌کنند اما جبهه پایداری فعلاً تصمیمی برای پیوستن به این شورا نگرفته است.
محمد دامادی نماینده مردم ساری مجلس درباره ورود یا عدم ورود قالیباف به انتخابات مجلس به خبرگزاری فارس گفت: چنانچه شرایط به گونه ای پیش رود که حضورشان در مجلس لازم باشد حتما این اتفاق می افتد و نظر دوستان درباره حضور یا عدم حضور ایشان، صرفا برآورد شخصی آنان است. قطعا آنان تا زمان ثبت نام کاندیداها شرایط را رصد می کنند تا بر اساس اولویت ها تصمیم درست را اتخاذ کنند.
اسدالله بادامچیان دبیرکل حزب موتلفه اسلامی به تارنمای خبرآنلاین درباره وضعیت اردوگاه اصولگرایان توضیح داد: تا الان تصمیم مجموعه اصولگرایان این است که با هم جمع شوند و ائتلاف بزرگ و حداکثری داشته باشند، از آن سو هم اینکه کسی تفرقه بیندازد، این رفتار را برای کشور مفید نمی‌دانند و اختلاف در این شرایط به نفع ترامپ است. اینکه جامعه روحانیت عضو شورای وحدت باشد، خب جامعه روحانیت گفته است که ما نمی‌توانیم عضو باشیم و به همین خاطر با هم به تفاهم رسیدند که جامعه روحانیت عضو شورای ائتلاف نیست بلکه قبول کردند نظارت و داوری را بپذیرند، سه نفر را برای همین نظارت معرفی کردند. مجموعه خوبی شکل گرفته است و الان به سمت تعیین مصداق‌ها رفته‌ایم، شاخصه‌ها هم در حزب موتلفه تعیین شده‌اند، آنها چند نفر را معرفی می‌کنند و بر اساس شاخص ها بررسی می‌کنند که آیا این گزینه‌ها به درد مجلس که باید مجلس گام دوم باشد می‌خورد یا نه. من مسیر را خوب می‌دانم.
محمدجواد کولیوند عضو فراکسیون ولایی مجلس در گفت وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید تفرقه میان اصولگرایان که برخی از شخصیت‌های همین طیف نیز از آن انتقاد کرده‌اند، برای این دور از انتخابات در حال برطرف شدن یا تشدید است؟، گفت: به نظر من اینگونه مسایل هم برای اصولگرایان و هم برای اصلاح‌طلبان وجود دارد، جریان‌هایی در درون خودشان وجود دارند و بعضا تفکرات خاص خودشان هم دارند و باید احترام هم گذاشت ولی این‌ها باعث می‌شود که نتوانند انسجام اصلی را پیدا کنند و عمدتا هم در استان‌ها و شهرستان‌ها با مشکل مواجه می‌شوند.
رصد جریان مقابل
حسین سبحانی‌نیا عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس نهم با اشاره به حمایت اصلاح طلبان از لوایح FATF افزود: در آستانه انتخابات قرار داریم و برخی با مطرح کردن چنین بحث‌هایی به دنبال ایجاد دوقطبی شدن جامعه هستند. آنها در گذشته نیز در آستانه انتخابات از برجام سخن گفتند اما شاهد بودید که این موضوع هیچ سودی برای کشور عاید نشده است.
خبرگزاری فارس در یادداشتی آورده است: در فاصله چهار ماه مانده به انتخابات مجلس یازدهم، دوگانه بوروکرات-دموکرات، کماکان بر روندهای جریان اصلاح‌طلبی حکمفرمایی می‌کند. بوروکرات‌ها، کمافی سابق، همچنان بر همراهی با فرایندهای رسمی انتخاباتی و ارایه لیست با هدف کسب کرسی‌های پارلمان اصرار دارند. هر چند میان ایشان، بر سر اینکه لیست مزبور مستقل از جریان اصولگرایی و اعتدالی ارایه شود یا همچون چهار سال قبل، ائتلافی باشد، اصلا اتفاق نظری وجود ندارد.
در طرف مقابل اما نخبگان دانشگاهی اصلاح‌طلب، بر این باورند که اساسا نباید زلف اصلاح‌طلبی را به زلف قدرت گره زد و در نتیجه، استمرار اصلاحات را به حضور در نهادهای حاکمیتی تقلیل داد.
