آیا اصلاح طلبان از سر جمع عملکرد “فراکسیون امید” راضی هستند؟

به گزارش خبررسا، فراکسیون امید به سال پایانی کار خود در مجلس دهم نزدیک می‌شود. ترکیب جدید هیأت رئیسه هرچند تغییر کرده است، اما محمدرضا عارف منتخب اول مردم تهران همچنان ریاست این فراکسیون را بر عهده دارد. عملکرد این فراکسیون بیش از گذشته مورد انتقاد حامیان خود قرار گرفته است.

علی صوفی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب به ایرناپلاس می‎گوید که فراکسیون امید می‎بایست مردمی‎تر از فراکسیون‌های دیگر باشد؛ علاوه بر این، با وجود توقعاتی که از آن‌ها وجود داشته که به‌عنوان اصلاح‌طلب ظاهر شوند و اقداماتی را جهت حل مشکلات مردم انجام بدهند. برای این کار باید به هرحال با دولت تعامل معنادار و تأثیرگذاری را برقرار کنند، اما این کار صورت نگرفته است و فراکسیون امید درنتیجه در جریان رأی اعتماد به دولت دوازدهم، منفعلانه عمل کرد.

صوفی همچنین توضیح می‎دهد: انتقادات زیادی از سوی اصلاح‌طلبان به لیست معرفی شده آقای روحانی به مجلس وجود داشت و انتظار می‌رفت که فراکسیون امید دست به کار شود و اشتباهات آقای روحانی را جبران کند، به‌ویژه آنکه گفته می‎شد آقای روحانی چون تحت فشار بوده است، آن لیست را ارائه داده، اما مجلس که تحت فشار نبود! آقای روحانی یک نفر بود می‌توانست تحت فشار قرار بگیرد، اما فراکسیون امید که یک نفر نیست و حول و حوش صد نفر هستند، اما با کمال تعجب دیدیم که نتیجه دور از انتظار بود.

او همچنین با تأکید برعدم انسجام فراکسیون امید، می‌افزاید: وقتی یک نفر در بدنه حاکمیت قرار می‎گیرد، تحت فشار است تا با قدرت و باندهایی که نقش‌آفرینی می‎کنند، وارد معامله شوند و به خواسته آن‌ها تن دهند.

بده بستان نمایندگان مجلس با عوامل قدرت

صوفی در ادامه تصریح می‎کند که بسیاری از نمایندگان وارد این بازی شده‌اند. از همان اول هم مشخص بود این بازی باعث می‌شود که از کارایی بیفتند. به این ترتیب، نمایندگان رویکرد مردمی را از دست می‎دهند.

او با اشاره به مواضع برخی از بهارستانی‎ها می‎گوید که بعضی از نمایندگانی که جنب و جوش دارند، مواضعی می‌گیرند که دلچسب و مورد پسند مردم است. عموماً قید یک سری مسائل را زده‎اند و حتی عنوان می‌کنند نماینده یک دوره‎ای هستند و در دوره بعدی صلاحیتشان تأیید نمی‌شود، چراکه اجازه نخواهند داد وارد مجلس شوند. آن‌ها سعی می‌کنند از این یک دوره استفاده کنند، اما خیلی از نمایندگان به این شکل نیستند و تعداد نادری از نمایندگان هستند که خودشان را یک دوره‌ای می‎دانند و وارد معامله نمی‌شوند.

صوفی همچنین با بیان اینکه «معامله نمایندگان با قدرت، باعث می‎شود که اثر نمایندگی آن‌ها کم شود» اضافه می‎کند که این نمایندگان به جای آنکه دنبال منافع ملی و مردم باشند، دنبال منافع خودشان می‌روند. این نوع از نمایندگان کم نیستند و همین موضوع هم باعث می‌شود که مجلس سقوط کند و ما مسائل غیرمنتظره‌ای را شاهد شویم.

صوفی همچنین به عملکرد منفعلانه فراکسیون امید اشاره می‎کند و توضیح می‎دهد: وقتی کسی طعم قدرت را می‎چشد، باعث می‎شود که محافظه‌کاری کند و پشت پرده رأی خود را بفروشند. رأی نجومی بهارستانی‌ها به کابینه آقای روحانی تعجب‌آور بود، چراکه وقتی وزیری که تلاش می‌کرده تا نهایتاً ۱۵۰ رأی بیاورد، ناگهان ۲۵۰ رأی می‌آورد، نشان می‎دهد که فراکسیون امید کاملاً پشت او هستند.

عارف چهره علمی 

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین در پاسخ به اینکه برخی عملکرد فراکسیون امید را ناشی از ضعف مدیریتی عارف می‌دانند، می‎گوید که آقای دکتر عارف وقتی وارد مجلس شد نماینده اول تهران بود. او رأی بالایی داشت و همچنین با سرمایه اجتماعی که پس از انتخابات سال ۹۲ به دست آورده بود، وارد مجلس شد. آقای دکتر عارف بیشتر یک چهره علمی است و در مرحله دوم وارد عرصه سیاسی شده است. ایشان با توجه به حضوری هم که در حاکمیت داشته‌اند و الان هم به‌عنوان عضو تشخیص مصلحت نظام و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت دارند، شاید خیلی عملکردشان هم دور از انتظار نباشد.

جایگاه نمایندگی با بعضی سمت‎ها سازگار نیست

او همچنین می‌افزاید که حضور دکتر عارف در هیأت حاکمه و اهمیت‌شان برای ادامه حضور، او را محتاط می‎کند. ایشان سمت‌های مختلفی دارند و نمی‌خواهند آن‌ها را از دست بدهند. جایگاه نمایندگی با این‎ها سازگار نیست. تمام قدرت یک نماینده در تریبونی است که در اختیار دارد. یک نماینده باید نقد کند و با جسارت و بی‌محابا، چیزی را که می‎فهمد مخفی نکند. نماینده باید اوضاع را به چالش بکشد. طبعاً اگر شرایط یک نفر این‌گونه نباشد و بخواهند با احتیاط عمل کند اثرش کم خواهد شد.

خروج فراکسیون امید، کار زشت و غیراخلاقی 

مرتضی مبلغ، معاون سیاسی وزارت کشور در دولت اصلاحات نیز درباره عملکرد فراکسیون امید در گفتگو با ایرنا می‎گوید که این فراکسیون چند مرحله را طی کرده است. در مرحله اول، تعدادی از نمایندگانی که در فهرست اصلاح‌طلبان بودند، برخلاف میثاقی که امضا کردند کار غیراخلاقی و زشتی انجام دادند و خودشان را از فراکسیون امید خارج کردند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب اضافه می‎کند: یکی از فرازهای فراکسیون امید، خروج تعدادی نمایندگان از این فراکسیون بود و طول کشید تا این‎که این فراکسیون امید، هویت و جایگاه خودش را با حدود صد عضو، پیدا کند. مرحله بعدی، تشکیلات این فراکسیون بود تا این نمایندگان با تشکیلاتی منسجم، کارآمد و پویا عمل کنند. البته همین موضوع هم مدتی زمان ‎برد، زیرا نمایندگان به خاطر نظارت استصوابی و عدم تأیید صلاحیت‎های گسترده کم بودند.

فراکسیون امید صدای افراطیون را به حاشیه راند

مبلغ در ادامه می‌افزاید: به هر حال، فراکسیون امید هم اقدامات مثبت و سازنده‌ای انجام داده و هم اشکالات و کمبود‌هایی داشته است. جنبه مثبت آن این است که توانسته تشکیلات منسجمی ایجاد کند و صدای افراطیون را در مجلس به حاشیه براند. فراکسیون امید همچنین توانسته در نقاط عطف و کلیدی، تصمیم‌های منسجمی بگیرد. البته قابل توجه است که اکثر اعضای فراکسیون امید جزو هیأت رئیسه کمیسیون‌های مختلف مجلس هستند.

امیدی‎ها حرف دل مردم را بزنند

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره نقاط ضعف فراکسیون امید می‎گوید: امیدی‎ها در بردن برخی از طرح‌ها و به تصویب رسیدن آن‌ها یک پارچه عمل نکردند. آن‌ها باید تعاملاتی بیشتری با فراکسیون‎های مختلف و جامعه داشته باشند. هم‎چنین از تعداد بیشتر نمایندگان فراکسیون امید مجلس انتظار می‎رود که حرف دل مردم را بیان کنند، به‌جز تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها که این‌گونه حرف مردم را می‎زنند و مردم از آن‌ها راضی هستند.

تعامل فراکسیون امید با دولت

مبلغ با بیان اینکه «امیدی‎ها در تعامل با دولت می‌توانستند مؤثرتر برخورد کنند»، بیان می‎کند: نمایندگان فراکسیون امید مجلس باید تعامل بیشتری با دولت داشته باشند تا مناسبات و روابط آن‌ها به این شکل پیش نرود. نقاط ضعف دولت هم باعث نشود که فراکسیون امید، نارضایتی‌هایش از دولت بیشتر شود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اینکه «فراکسیون امید از ابتدا می‎توانست قوی‎تر ظاهر شود» می‌افزاید: بین مناسبات دولت و فراکسیون امید شکافی به‌وجود آمد. عمده آن هم به دلیل کم‌توجهی دولت و مشکلاتی بود که در دولت وجود داشته، خصوصاً در بخش تعاملات و ارتباطات و البته مشکل دولت است که باید بتواند با مجلس و سایر اقشار رابطه سازنده‌ای برقرار کند. اما فراکسیون امید هم می‌توانست قوی‌تر ظاهر شود و اجازه ندهد که دولت نقطه‌ضعف خود را تشکیک کند. اما بالاخره این مسائل محل گله‌گذاری شد و از فراکسیون امید هم انتظار داشتند که با دولت و مدیران دولتی مؤثرتر ارتباط برقرار کند.

او همچنین دراین باره که برخی می‎گویند ضعف عملکرد فراکسیون امید به ضعف مدیریتی عارف برمی‎گردد، تصریح می‎کند: به عقیده من، این نوع تحلیل درواقع تقلیل دادن مسئله است که یکی از اشکالات راهبردی تحلیلگران جریان‌های ما است، آن هم این‎که می‌خواهند مشکلات را به یک فرد خاص تقلیل بدهند.

مبلغ در ادامه می‌افزاید: عوامل مختلفی در نقاط ضعف و قوت یک جریان مؤثر هستند و به نظر من این خطاست که همه اشکالات به یک نفر برگردد و قطعاً آقای عارف هم نکات ضعف و قوتی داشته‌اند، اما اینکه بخواهیم نقاط ضعف ایشان را تعمیم دهیم و بگوییم که همه مشکلات فراکسیون امید به مدیریت ایشان برمی‎گردد تحلیل واقع بینانه‌ای نیست.

فضای امنیتی و سیاسی عامل ضعف نمایندگان اصلاح‌طلب

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره ضعف عملکرد نمایندگان مجلس، توضیح می‎دهد: مدیریت آقای عارف را به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در ضعف عملکرد فراکسیون امید می‎توانیم بشناسیم، اما سایر اعضای هیأت رئیسه هم هستند. به نظرم عامل مهم‎تر آن به فضای سیاسی ما برمی‌گردد.

مبلغ در ادامه تأکید می‎کند: فضای کشور امنیتی است و باعث ایجاد مسائل جدی در سامان سیاسی ما می‌شود. عامل مهم‌تر دیگر هم رد صلاحیت‌های گسترده و عجیبی است که تحت عنوان نظارت استصوابی انجام می‎شود و اجازه نمی‎دهد که نیروهای شجاع و توانمند به حیطه‌های مدیریتی کشور وارد شوند و اجازه فعالیت داشته باشند. کسانی هم که وارد می‌شوند به خاطر فشارهای مختلف سیاسی و امنیتی نمی‌توانند آن‌طور که باید و شاید کار کنند. چراکه این فشارهای امنیتی شجاعت را می‌گیرد و محافظه‌کاری را تحمیل می‌کند. اگر این‌طور نبود یک نفر نمی‌توانست عامل تعیین کننده‌ای در جنبه‌های مثبت و همچنین در جنبه‌های منفی باشد. اینکه یک نفر بتواند آن‌قدر اقتدار در جنبه‌های مثبت و منفی داشته باشد نگاه ساده‌لوحانه‌ای است.