به گزارش خبررسا، به سبب تغییرات به وجود آمده در نحوه زندگی مردم و پیشرفت دانش پزشکی، مسائلی از قبیل چطور و چگونه مردن در سال‌های اخیر از اهمیت به خصوصی برخوردار بوده است. در این زمینه یکی از مباحث مهم و مورد بحث، موضوع یوتانازی بوده است. یوتانازی یا قتل ترحمی، کشتن انسان یا حیوان با کمترین درد و از روی شفقت است. قتل ترحمی به‌طور خاص به عمل فعالانه برای کشتن بیمار اشاره می‌کند و با عملی انفعالی، مثل رخصت دادن به بیمار برای خودداری از دریافت با آگاهی از مرگ حتمی تفاوت دارد.
به گفته محققان، یوتانازی موضوع جنجالی مورد بحث در بسیاری از کشورهای جهان در طی دهه‌های اخیر بوده است و جنبه‌های مختلف حقوقی، اخلاقی، پزشکی و اجتماعی آن، هنوز هم موضوع تحقیق و مجادله است. هلند و بلژیک و سوئیس، کانادا و بعضی از ایالات آمریکا در مواردی قتل ترحمی انسان را قانونی می‌دانند ولی کم‌وبیش در بسیاری از نظام‌های حقوقی از جمله ایران، چنین عملی قتل محسوب می‌شود، اگرچه نوع و میزان مجازات آن معمولاً خفیف‌تر از قتل‌های معمولی است.
با توجه به اهمیت قابل‌توجه یوتانازی یا قتل ترحم‌آمیز ازنظر حقوقی و اخلاق پزشکی، لزوم افزایش آگاهی جامعه پزشکی در این خصوص و اتخاذ رویکرد تقنینی قانون‌گذاران کشور به آن، مورد تأکید صاحب‌نظران اخلاق و حقوق پزشکی است. با این رویکرد، گروهی از پژوهشگران کشور، مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن، نگرش اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی به یوتانازی مورد بررسی قرار گرفته است.
در این پژوهش مقطعی و توصیفی، داده‌های مورد نیاز با استفاده از یک پرسش‌نامه علمی از ۱۳۲ نفر از اعضای هیئت‌علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز جمع‌آوری شد و سپس این داده‌ها، با روش‌های آماری و کامپیوتر، مورد آنالیز قرار گرفتند.
طبق نتایجی که از این تحقیق به‌دست‌آمده است، محققان ضمن تأکید بر تفاوت آشکار نتایج این مطالعه با مطالعات مشابه در سایر کشورها، مشاهده کردند که تنها تعداد محدودی از پزشکان دانشگاه علوم پزشکی تبریز موافق با انجام یوتانازی بوده‌اند.
بر این اساس، مجریان این پژوهش معتقدند که جهت بهبود کیفیت زندگی بیمارانی که در مراحل پایانی زندگی خود قرار دارند، باید نوعی مراقبت موسوم به «Palliative Care» یا اصطلاحاً «مراقبت تسکینی» به‌صورت مناسب‌تری در نظام سلامت کشور رواج یابد.
در این رابطه، عبدالحسن کاظمی، استاد مرکز تحقیقات فلسفه و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز و همکاران ایشان در پژوهش فوق، می‌گویند: «بررسی پاسخ‌های ۱۳۲ پرسش‌نامه نشان داد که فقط حدود ۱۰ درصد از پزشکان معتقدند که تنها تحت شرایط خاصی در محیط بیمارستانی و غیربیمارستانی (مانند منزل)، یوتانازی قابل قبول است و اکثریت قاطع پاسخ‌گویان اعتقاد داشتند که تحت هیچ شرایطی، نباید به پزشکان اجازه یوتانازی داده شود».
مجریان تحقیق مورد نظر می‌افزایند: «متخصصین خون، انکولوژی و اعصاب‌و روان، بیش از سایر گروه‌ها، مخالف با یوتانازی بودند. ولی پزشکان متخصص بیهوشی بیش از سایر گروه‌ها، در شرایط خاص موافق با انجام یوتانازی در بیماران بستری لاعلاج در بیمارستان بودند».
کاظمی و همکارانش اظهار کردند: «نگرش نسبت به یوتانازی در میان پزشکان کشورهای مختلف بسیار متفاوت است. اما در کل به نظر می‌رسد علاوه بر فرهنگ جامعه، نوع بیماری، میزان آگاهی پزشک از وضعیت بیماران اصطلاحاً در مرحله نهایی یا End Stage و همچنین آشنایی با تکنیک‌های مدیریت درد و مراقبت تسکینی، ازجمله مواردی هستند که باید در تعیین نگرش پزشکان نسبت به یوتانازی مورد توجه قرار گیرند. بر همین اساس در کنار مطالعه موضوع یوتانازی، لازم است این مسائل نیز به علت داشتن ارتباط ماهوی با موضوع یوتانازی مورد بررسی قرار گیرند تا با داشتن نگرش دقیق پزشکان یک جامعه نسبت به مسئله یوتانازی و مسائل مرتبط به این موضوع، برنامه‌ریزی مناسب و اصولی در جهت ارتقای مراقبت از بیمارانی که یوتانازی در مورد آنان مطرح است، امکان‌پذیر باشد».
این نتایج تحقیقاتی را مجله پزشکی قانونی ایران وابسته به سازمان پزشکی قانونی کشور در قالب مقاله‌ای علمی پژوهشی به چاپ رسانده است.
